Παρατηρήσεις – Προτάσεις επί του ΤΠΣ Αγίου Νικολάου / Νεάπολης
Το παρόν σημείωμα εκτός από τις προτάσεις μου για το ΤΠΣ περιλαμβάνει και τις μελέτες που υπάρχουν στον Δήμο γιατί δεν γνωρίζω τι υλικό σας έχει παραδοθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες λόγω αλλαγής εμπλεκομένων προσώπων.
Στο 1ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ θα καταγράψω την εικόνα/γνώση που έχω για τα ζητήματα για τα θέματα που αφορούν χωροταξικά/πολεοδομικά/αναπτυξιακά/υποδομές τον Δήμο Αγίου Νικολάου και στο 2ο κεφάλαιο θα αναλύσω τις θέσεις μου για τα 3 σενάρια που προτείνονται από την μελετητική ομάδα.
Οι αναφορές θα είναι περιληπτικές αλλά υπάρχει η δυνατότητα εκτεταμένης ανάλυσης εφ’ όσον κριθεί σκόπιμο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.
Ως Πολιτ. Μηχανικός από το 1977 και ως δημοτικός παράγων από το 1982 μέχρι σήμερα (3 φορές Δήμαρχος) έχοντας συμμετάσχει/παρακολουθήσει όλες τις προσπάθειες νομοθέτησης αλλά και υλοποίησης της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας της χώρας αρχής γενομένης από το Ν. 1337/83 του αείμνηστου Αντώνη Τρίτση, θα ευχηθώ αυτός ο σχεδιασμός και κυρίως η υλοποίηση των ΤΠΣ να μην έχουν την τύχη όλων των προηγούμενων προσπαθειών υλοποίησης νομοθεσίας.
Και φυσικά πρέπει να διασφαλισθούν έγκαιρα οι απαιτούμενοι πόροι για την υλοποίηση των τελικών προτάσεων για να μην μείνει και αυτή η προσπάθεια απλά άσκηση επί χάρτου.
Και παρ’ όλο η Υγεία ίσως θεωρητικά δεν αποτελεί ζήτημα της παρούσας μελέτης η επαναλειτουργία του ΕΣΥ ουσιαστικά, με κίνητρα για το προσωπικό του όλων των κατηγοριών, και όχι υποσχέσεις ανεκπλήρωτες, θα πρέπει να θιγεί και ίσως γίνει αντιληπτό πόσο καθοριστικό είναι για την επανενεργοποίηση της επαρχίας.
Για το θέμα που έχει δημιουργηθεί με την δημοτική ενότητα Βραχασίου, επειδή υπήρξα ο προηγούμενος Δήμαρχος του Δήμου Αγίου Νικολάου (2014-2013), γνωρίζω πολύ καλά ότι υπήρξε όλη η απαιτούμενη σχετική αλληλογραφία για να συμπεριληφθεί στο συντασσόμενο ΤΠΣ του Δήμου Αγίου Νικολάου και η Δημοτική Ενότητα Βραχασίου (σχετ. έγγραφο με αριθμ. πρωτ. 8834/10-7-20 και απόφαση ΔΣ 167/24-6-2020). Δυστυχώς όμως τελικά δεν έχει συμπεριληφθεί στο ενιαίο ΤΠΣ του Δήμου, με ευθύνη του αρμόδιου Υπουργείου. Για να λυθεί το ζήτημα αυτό θα πρέπει να γίνει συμπληρωματική σύμβαση ΑΜΕΣΑ, προφανώς με αύξηση του οικονομικού αντικειμένου για να μην υπάρχουν ζητήματα άνισης μεταχείρισης των δημοτικών ενοτήτων του Δήμου και μάλιστα για μια περιοχή που είναι από τις αναπτυσσόμενες του Δήμου Αγίου Νικολάου λόγω του παραλιακού μετώπου και των επενδύσεων που σχεδιάζονται (επεκτάσεις ξενοδοχείων, οικοδομικοί συνεταιρισμού υπαλλήλων ΟΤΕ και Εμπόρων Ηρακλείου, κ.λ.π.) και λόγω προηγούμενων έκρυθμων καταστάσεων έχει μείνει πολύ πίσω στις υποδομές στήριξης του πληθυσμού της. Το σχετικό απαντητικό έγγραφο του Υπουργείου δίνει την δυνατότητα στον Δήμο να αναζητήσει πόρους (ή ίδιους πόρους) και να αναθέσει την συμπληρωματική σύμβαση που απαιτείται.
1.Α. Γενικές παρατηρήσεις
Ο μεσοβραχυπρόθεσμος στόχος που θα εξυπηρετήσουν τα ΤΠΣ και οι μελλοντικές αναθεωρήσεις του θα πρέπει να δίνουν και την κλίματα του σχεδιασμού και την αποφυγή μεγαλεπήβολων σχεδιασμών που δεν ολοκληρώνονται ποτέ γιατί απαιτούν πολλούς πόρους αλλά κυρίως σεβασμό του υφιστάμενου σχεδιασμού από τις επόμενες κυβερνήσεις που στην Ελλάδα δεν υπάρχει.
Επίσης η ‘’ένεργοποίηση’’ της ζωής στα χωρία μας που καταγράφεται ως πρόθεση δεν απαιτεί μόνο σωστό χωροταξικό σχεδιασμό αλλά και διαμόρφωση συνθηκών ζωής που να μπορούν να ελκύσουν νέους κατοίκους. Και αναφέρομαι στην ύπαρξη δομών και υποδομών για την ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων των παιδιών (ξένες γώσσες, μουσική, αθλητισμός, χορός, κλπ) αλλά και στον τρόπο ζωής των νέων ζευγαριών (έξοδοι διασκέδασης, πολιτ. δυνατότητες, κλπ) που δεν υπάρχουν και δύσκολα θα υπάρξουν – λόγω μικρού πληθυσμού – άρα δύσκολο να ανανεωθεί η ζωή των χωριών μας μόνο με την χωροταξία.
Στην συνέχεια κάποιες συγκεκριμένες πληροφορίες/παρατηρήσεις/θέσεις μου:
1.Α.1. Ισχύοντα ΣΧΟΟΑΠ
Η θεσμοθέτηση και η υλοποίηση των τριών ΣΧΟΟΑΠ του δήμου σίγουρα λειτούργησε θετικά στην καθιέρωση χρήσεων γης και οργάνωσης των εκτός σχεδίου περιοχών.
Στο Δήμο Αγίου Νικολάου με αποφάσεις Δημ. Συμβουλίων έχει ξεκινήσει από το 2010 μια προσπάθεια διόρθωσης πρόδηλων σφαλμάτων που έχουν εντοπισθεί και η διόρθωσή τους δεν διαφοροποιεί την φιλοσοφία του ΣΧΟΟΑΠ ούτε αλλάζουν αλλάζουν χρήσεις γης. Η όλη διαδικασία έχει ‘’κολλήσει’’ αλλά θα πρέπει να επανενεργοποιηθεί στα πλαίσια του ΤΠΣ για να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη.
1.Α.2. Ορθοφωτοχάρτες / GIS
Ο Δήμος διαθέτει πρόσφατους ορθοφωτοχάρτες και σύστημα GIS ενώ έχει αποτυπώσει και ψηφιοποιήσει όλο το οδικό δίκτυο ( 3.000 χλμ. περίπου) . Στόχος ήταν να κατοχυρωθεί ιδιοκτησιακά ο δημοτικός χαρακτήρας του δικτύου, να καταγραφεί το οδικό δίκτυο κατά θέση και μέγεθος ώστε να αποτελεί εργαλείο για τους σχεδιασμούς του εκάστοτε δημάρχου. Οι επαρχιακοί και εθνικοί δρόμοι είναι αρμοδιότητα άλλων φορέων αλλά, δημοτικοί – εντός και εκτός οικισμών – ‘’αγροτικοί κλπ είναι αρμοδιότητα του Δήμου.
Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής πρέπει να γίνουν ακόμα συμπληρωματικές ενέργειες που είμαι στην διάθεσή σας να τις περιγράψω αν και εφ’ όσον το κριθεί χρήσιμο.
1.Α.3. Μικροζωνική μελέτη πόλεως Αγίου Νικολάου.
Η πόλη του Αγ. Νικολάου διαθέτει μικροζωνική μελέτη από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 – από ομάδα καθηγητών και επιστημόνων του ΕΚΠΑ.
Υπάρχει χάρτης ρηγμάτων της περιοχής που είχε συνταχθεί την δεκαετία του 1980 από το ΤΕΕ/ΤΑΚ αλλά και αποτύπωσή τους ξανά στην πρόσφατη μελέτη Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών όπως περιγράφεται στην επόμενη παράγραφο 1.Α.4.
1.Α.4. Μελέτη διαχείρισης φυσικών καταστροφών.
Ο Δήμος διαθέτει μελέτη διαχείρισης φυσικών καταστροφών που ολοκληρώθηκε το 2022 από την ομάδα του Καθηγητή του ΕΚΠΑ και προέδρου του ΟΑΣΠ Κ. Ευθ. Λέκκα.
Η εφαρμογή της θα βελτιώσει το σχέδιο της πολιτικής προστασίας του Δήμου σε συνάφεια με τα πανελλαδικά σχέδια πολιτικής προστασίας.
Εκκρεμεί η υλοποίηση προγραμματικής σύμβασης για ασκήσης ετοιμότητας σε φορείς του Δήμου από την ίδια ομάδα του κ. Λέκκα.
1.Α.5. Κυκλοφοριακή μελέτη πόλεως Αγίου Νικολάου .
Η πόλη διαθέτει κυκλοφοριακή μελέτη που παραδόθηκε 1991 αλλά έκτοτε έχει επικαιροποιηθεί/τροποποιηθεί από την εκάστοτε δημοτικές αρχές για προσαρμογή στα νέα δεδομένα ή στην φιλοσοφία της εκάστοτε δημοτικής αρχής (η τελευταία τροποποίηση το 2017) . Μελετητής όλο αυτό το διάστημα – ανεξαρτήτως δημάρχων – ο συγκοινωνιολόγος Δημ. Ρέντζος και η ομάδα του, από το 1989 που υπογράφηκε η αρχική σύμβαση με το τότε Υπουργείο Δημοσ. Έργων.
Ο παραλιακός δρόμος της πόλης και γενικά όλο το θαλάσσιο μέτωπό της αποτελεί ΧΖΛ από το 1967, ακόμα και μετά την αλλαγή του χαρακτηρισμού του Λιμένα από εμπορικό σε τουριστικό / επιβατικό σύμφωνα και με το ισχύον χωροταξικό Κρήτης. Αυτό σημαίνει ότι οι όποιες τροποποιήσεις αποφασισθούν πρέπει να τύχουν επιπρόσθετα και της έγκρισης της Πεεριφέρειας Κρήτης αλλά και του Υπ. Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Πρέπει η όποια παρέμβαση στο μέτωπο της πόλης να περιληφθεί στο ΠΕΑΛ που συντάσσεται αυτή την περίοδο αλλά και να εγκριθεί αρμοδίως για να νομοθετγθεί στην συνέχεια.
1.Α.6. ΣΒΑΚ , ΣΑΠ , ΣΦΗΟ & ΕΣΕΚ.
Στον Δήμο υπάρχει η μελέτη ΣΒΑΚ (Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας) και ΣΑΠ (Σχέδιο Αστικής Προσβασιμότητας), ΣΦΗΟ (Σχέδιο Φόρτησης Ηλεκτρικών Οχημάτων) και ΕΣΕΕΚ .
1.Α.7. Master Plan ανάδειξης αρχαίας Ολούντας ( Ελούντα)
Η Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου έχει συντάξει master paln για την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων της και το ήδη παραδομένο 1ο στάδιο αφορά την βυθισμένη Αρχαία Ολούντα που μπορεί να αποτελεί μέρος του αναφερόμενου παρακάτω στην παράγραφο 1.Β.2.2.2.1. Βοτανικού/Περιβαλλοντικού/Αρχαιολογικού πάρκου της Κολοκύθας με την ένταξη της βυθισμένης Ολούντος και των Αλυκών της Ελούντας και την δημιουργία Μουσείου Αλατιού για το οποίο υπάρχει μελέτη ανακατασκευής/συντήρησης υφιστάμενων κτιρίων του πάλαι ποτέ Κρατικού Μονοπωλίου.
1.Α.8. Όμοροι Δήμοι.
Όμοροι Δήμοι του Δήμου Αγίου Νικολάου είναι από την Περιφερειακή ενότητα Λασιθίου η Ιεράπετρα και ο Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου και από την Περιφ. Ενότητα Ηρακλείου ο Δήμος Χερσονήσου που είναι και έντονα τουριστικός όπως και ο Δήμος Αγίου Νικολάου αλλά με πολύ υποδεέστερες υποδομές και αρκετά διαφορετική ποιότητα πελατών.
1.Α.9. Φέρουσα ικανότητα Δήμου
Για την αξιολόγηση της φέρουσας ικανότητας της περιοχής θα πρέπει να συνεκτιμηθούν και οι υποδομές που δυστυχώς είναι ανεπαρκείς. Οδικό δίκτυο, υδρεύσεις, αποχετεύσεις, διαχείριση απορριμμάτων. Με ευθύνη της πολιτείας στον σχεδιασμό και την διασφάλιση πόρων γιατί οι δήμοι είναι αποστελεχωμένοι – και ειδικά σε υπαλλήλους γ’ βάθμιας εκπαίδευσης – και χωρίς οικονομικές δυνατότητες.
1.Α.10. Συνύπαρξη Χρήσεων γης
Το χαμηλό επίπεδο γενικού θορύβου και το έντονο γεωμορφολογικό ανάγλυφο καθιστούν πολύ δύσκολη την συνύπαρξη χρήσεων και με δεδομένο ότι η πόλη δεν είναι αμιγώς τουριστική αλλά και διοικητικό κέντρο της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου με Υπηρεσίες στήριξης της και επιχειρηματίες χωρίς άμεση εμπλοκή με τον τουρισμό.
1.Β. Παρατηρήσεις/προτάσεις κατά τομέα .
1.Β.1. Οικιστικές ενότητες
– ΟΕ 4 Λακκωνίων . Για την ένταξη του οικισμού των Ταπών στην ομάδα αυτή με δεδομένο ότι εξυπηρετείται οδικώς μέσω των οικισμών των Μέσα Λακωνίων, πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν τα παρακάτω :
- Ο κτηνοτροφικός χαρακτήρας του ορεινού οικισμού σε σχέση με τον γεωργικό/πεδινό χαρακτήρα των υπολοίπων.
- Τα δικαιώματα χρήσης των κατοίκων τους στο δημοτικό ακίνητο του ‘’Καθαρού’’ αφού οι Τάπες είναι οικισμός της Κριτσάς σήμερα.
– ΟΕ 7 Κριτσάς . Η ένταξη του Κρούστα στην οικιστική αυτή ενότητα δεν θα είναι εύκολη λόγω τοπικών ζητημάτων. Εξ άλλου ο Κρούστας έχει περισσότερη συνάφεια με το Καλό Χωρίο όπου οι κάτοικοι του έχουν αγροτικές περιουσίες στον ‘’Καλό ποταμό’’ και στα πλάγια. Έχει δε προταθεί και βελτίωση του σημερινού δρόμου σύνδεσης των δύο χωριών γι’ αυτό τον λόγο.
– ΟΕ 9β. Μετόχια Λιμνών. Ο αποχωρισμός των μετοχίων των Λιμνών από την ‘’έδρα’’ δεν έχει λογική λόγω μικρής έκτασης αλλά και με δύσκολες συνθήκες. Πρέπει να διατηρηθούν ως οικισμοί των και Λιμνών.
1.Β.2. Επεκτάσεις οικισμών και σχεδίων πόλης
Οι επεκτάσεις των υφιστάμενων σχεδίων πόλης ( Αγίου Νικολάου και Νεάπολης ) και των ορίων των οικισμών – κυρίως οικισμοί με λόρια του ’85 – θα πρέπει να είναι λελογισμένοι και προσεκτικοί και να εξυπηρετούν πραγματικές ανάγκες και όχι μικροπολιτικές σκοπιμότητες .
1.Β.2.1. Οικισμοί :
- Ο μόνος οικισμός που έχει όρια με το διάταγμα του ’83 είναι το ‘’Σχίσμα’’ Ελούντας.
- Χρειάζεται επανακαθορισμός/περιορισμός των ορίων γιατί το ’85 είχαν ‘’ξεχειλωθεί’’ για να εξυπηρετηθούν μικροσυμφέροντα και είχαν ‘’αστικοποιηθεί’’ γεωργικές ζώνες (π.χ. Λακώνια, Λίμνες, Φουρνή, Καστέλι Φουρνής, κλπ). Έτσι σήμερα με τον ΕΝΦΙΑ οι ελάχιστοι κάτοικοι των χωριών πληρώνουν γεωργική ως αστική και χωρίς δυνατότητα δόμησης λόγω ανυπαρξίας προσώπου σε ΚΧ.
- Το ζήτημα των ‘’τυφλών’’ οικοπέδων των οικισμών μπορεί να αντιμετωπισθεί με δύο βήματα :
– Με το δίκτυο κοινοχρήστων χώρων – που σήμερα υπάρχουν αλλά δεν αναγνωρίζονται – αποκτούν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο.
– Η διαπλάτυνση μπορεί να γίνει όπως είχε προβλεφθεί και στο ακυρωθέν διάταγμα με παραχώρηση ζώνης 2-3 μέτρων για την διαμόρφωση οδών. Μπορεί να γίνει εύκολα αποδεκτό αν οι αρχικοί ιδιοκτήτες ‘’πάρουν’’ τον συντελεστή του παραχωρούμενου τμήματος και τον ενσωματώσουν στο απομένον τμήμα που θα οικοδομήσουν, όπως ακριβώς γίνεται και στην παραχώρηση γης από τα μεγάλα ξενοδοχεία (> 4.000Μ2 κτίσματα) προς τους ΟΤΑ που παραχωρούν την έκταση στον οικείο ΟΤΑ αφού όμως έχουν ‘’πάρει’’/υλοποιήσουν το συντελεστή της παραχωρούμενης έκτασης στο τελικό/απομειωμένο ακίνητο της επιχείρησης.
- Για την δυνατότητα απόκτησης πλατειών ή χώρων στάθμευσης θα μπορούσε πιθανότατα να αξιοποιηθεί η μεταφορά του συντελεστή δόμησης. Ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να το παραχωρεί για ΚΧ αποκτώντας τίτλο ΣΔ που όμως θα υλοποιεί εντός του ιδίου οικισμού ή της ιδίας δημοτικής ενότητας ή τέλος σε ζώνε υποδοχής συντελεστή που θα θεσμοθετηθούν.
- Για την απόκτηση των κοινοχρήστων χώρων των οικισμών θα πρέπει να παραμείνει η λογική της συνολικής τακτοποίησης και όχι κατά τμήματα/ζώνες. Και θα πρέπει να εξετασθεί σοβαρά η αποζημίωση και μέσω μεταφορές ΣΔ στην λογική της προηγούμενης παραγράφου .
1.Β.2.2. Δημοτ. διαμέρισμα Αγίους Νικολάου
1.Β.2.2.1. Άγιος Νικόλαος
Επισήμανση : Ο τουρισμός στον Άγιο Νικόλαο ξεκίνησε αρχές της 10ετίας του 1960 και στην διαδρομή και μετά την ομόφωνη απόφαση του τότε Δημ. Συμβουλίου για την για την διατήρηση μόνο ποιοτικού τουρισμού, οι υποδομές της περιοχής Αγίου Νικολάου – Ελούντας και οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις έχουν σαφή προσανατολισμό προς αυτή την κατεύθυνση.
1.Β.2.2.1.1. Επεκτάσεις :
Οι προβλεπόμενες στο ΣΧΟΟΑΠ επεκτάσεις είναι στην σωστή κατεύθυνση. Επισημαίνω τα παρακάτω:
- Στην περιοχή του Αγ. Δημητρίου με χρήση Υπηρεσιών για την μετακίνηση των δημόσιων υπηρεσιών. Είναι εξαιρετική επιλογή διότι η μεταφορά των υπηρεσιών εκτός κέντρου θα το αποσυμφορήσει και θα κάνει ευκολότερη την συναλλαγή των πολιτών με τις υπηρεσίες. Υπάρχει το προηγούμενο του ΟΤΕ και των δημοτικών υπηρεσιών σήμερα.
- Στην περιοχή ‘’Γλύματα’’ γενικής χρήσης . Εδώ πρέπει να καταγραφεί ότι ήδη είναι εγκατεστημένες επιχειρήσεις χαμηλής όχλησης και να συνεκτημηθεί. Επίσης έχει παραχωρηθεί στο Υπουργείο Οικονομικών ακίνητο 10,5 στρ. για την ανέγερση κτιριακών υποδομών για την ΕΛ.ΑΣ. και την Πυροσβεστική ενώ για το ακίνητο αυτό έχουν διασφαλισθεί και ειδικοί όροι δόμησης για την υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού.
- Οι περιοχές που υποδεικνύονται δυτικά του πρώην οικισμού ‘’Σταυρού’’ Θα πρέπει να επανεξετασθούν διότι η υπάρχουσα υγρασία, το έντονο ανάγλυφο προς βορά και το έδαφος θεμελίωσης (ποτάμιες προσχώσεις) με πιθανές αρχαιότητες θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ’ όψιν.
- Η περιοχή ‘’Νόμια’’, από το όριο του σημερινού σχεδίου πόλης και μέχρη τον παλιό ΒΟΑΚ, λόγω θέας είναι σίγουρα κατάλληλη περιοχή για επέκταση.
- Και στο παρελθόν είχε προταθεί η περιοχή από το ‘’Αμμούδι’’ μέχρι τα ‘’Χαβάνια’’ και μεταξύ του επαρχιακού δρόμου και του περιφερειακού προς Ελούντα ως περιοχή Β΄ κατοικίας. Θα πρέπει όμως να σχεδιαστούν και υλοποιηθούν κάθετοι δρόμοι ανάμεσα στους δύο προαναφερθέντες, για να λειτουργήσει το όλο σύστημα. Θα πρέπει ακόμα να αλλάξει ο χαρακτηρισμός των δύο δρόμων (‘’ανταλλαγή’’ κατηγορίας) λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις λειτουργούσε επιχειρήσεις. Υπάρχει ήδη μία προμελέτη για ένα ‘’κάθετο’’ δρόμο στην στροφή του MINOS BEACH και υπάρχουν δυνατότητες σε άλλες δύο θέσεις :
- Στην ‘’Μεσσοράχη’’ όπου σχεδιάζεται σχολικό συγκρότημα
- Κοντά στο ξενοδοχείο πρώην Λητώ.
1.Β.2.2.1.2. Πολεοδομικά σχέδια
– Το παλιό σχέδιο πόλης του Αγίου Νικολάου πρέπει να αποτυπωθεί εξ αρχής και να γίνουν οι απαιτούμενες ‘’μικροτακτοποιήσεις’’ λόγω τρόπου εφαρμογής των Ο.Γ. στο παρελθόν. Υπάρχουν μικροδιαφορές που με το κτηματολόγιο θα υπάρξουν πολλά θέματα και άσκοπες πληρωμές πολιτών για γεωμετρικές μεταβολές. Ακόμα η τακτοποίηση του χώρου ανατολικά του κτιρίου της ΠερΙφερειακής ενότητας Λασιθίου, και του παραλιακού μετώπου από τη Κιτροπλατείας μέχρι την Μαρίνα, καθώς και η ‘’θολη’’ ζώνη πίσω από την Μαρίνα μέχρι την Ο.Γ. του σχεδίου πόλης.
– Πιθανότατα και στην Νεάπολη θα πρέπει να εξετασθεί το αντίστοιχο θέμα.
– Στο νέο σχέδιο πόλης του Αγίου Νικολάου πρέπει να τακτοποιηθεί η αλλαγή χρήσης του Ο.Τ. όπου το κλειστό σχολικό γυμναστήριο που είναι μόνιμη κατασκευή από Κ.Χ. σε Ο.Τ.
1.Β.2.2.1.3. Υποδομές
Βασικό στοιχείο στον περιορισμό της κυκλοφορίας στο κέντρο είναι η συνέχιση λειτουργίας αστικής δημοτικής συγκοινωνίας και η αναζήτηση χώρων στάθμευσης (πιθανότατα ενοικίαση γιατί η αγορά δεν θα είναι δυνατή με τα σημερινά οικονομικά των ΟΤΑ).
Και βέβαια η ενεργοποίηση ενδοδημοτικής συγκοινωνίας σε συγκεκριμένες μέρες.
Η ύπαρξη ή όχι κομίστρου είναι θέμα των δημοτικών αρχών και η αξιολόγηση του μέτρου αυτού από του δημοτικούς άρχοντες.
Κυκλοφοριακές παρεμβάσεις :
- Κυκλικός κόμβος στην οδό Καραμανλή που είναι ήδη σχεδιασμένος και με τις σχετικές εγκρίσεις
- Κυκλοφοριακός κόμβος στην περιοχή του στγκροτήματος των σχολείων στον Ξερόκαμπο στην συμβολή δημοτικών δρόμων και παλαιού ΒΟΑΚ. Υπάρχει ήδη μελέτη.
- Σχεδιασμός κυκλοφορίας μπροστά στην Μαρίνα όπου συγκλίνουν/αποκλίνουν πολλές κινήσεις.
- Στο πέταλο του λιμανιού απαιτείται φωτεινή σηματοδότηση με φανοστάτες στο Τελωνείο και στην συμβολή του κεντρικού δρόμου με το λιμάνι.
- Εφαρμογή της προταθείσας – και εγκεκριμένης από την επιτροπή κυκλοφορίας την προηγούμενη περίοδο – διατομής για την Ανδρ. Παπανδρέου για την επίλυση του ζητήματος της συνύπαρξης παρόδιας στάθμευσης και εισόδου-εξόδου της πόλης.
- Υψομετρική προσαρμογή στον κόμβο Επιμενίδου/Κνωσού/Παπανδρέου
- Διαμόρφωση κόμβου στην συμβολή Ερ. Σταυρού/Παραλιακού
- Υλοποίηση γέφυρας Ξεροποτάμου (περιφερειακός νέου σχεδίου)
- Σχεδιασμός γέφυρας – πλήρους κυκλοφορίας – στην είσοδο της πόλης αμέσως μετά τον κόμβο εισόδου για την σύνδεση των δύο τμημάτων του σχεδίου πόλης χωρίς την χρήση της προέκτασης του ΒΟΑΚ.
- Ανασχεδιασμός κόμβων της οδού Μίνωος
- Αμμούδι (μεγαλύτερη διάμετρος)
- Στην συμβολή με τον Περιφερειακό προς Ελούντα (υλοποίηση κυκλικού κόμβου)
- Στην συμβολή με την Μίκη Θεοδωράκη (πρώην Γνώσεως)
1.Β.2.2.1.4. Περιαστικοί οικισμοί Δήμου (Ξερόκαμπος, Πίσσιδες, Κατσίκια).
Η πολεοδόμηση των οικισμών αυτών θα αποφορτίσει το σχέδιο πόλης σημαντικά. Πρέπει όμως – ταυτόχρονα – να σχεδιαστεί και η μεταξύ τους οδική σύνδεση καθώς και της σύνδεσης τους με τον περιφερειακό προς Ελούντα . Είχε συζητηθεί αρκετά στο παρελθόν υπήρξαν και κάποιες πρώιμες προκαταρτικές μελέτες που λόγω πιέσεων δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ.
Να σημειωθεί ότι στην περιοχή των Πίσσιδων υπάρχει ακίνητο του Δημοσίου που είχε αποκτηθεί για ανέγερση εργατικών κατοικιών και παραμένει ανεκμετάλλευτο.
1.Β.2.2.1.5. ΒΙΟ.ΠΑ.
Η μελετώμενη επέκταση του ΒΙΟ.ΠΑ. δεν θεωρώ ότι είναι ώριμη με το δεδομένο ότι το ήδη σχεδιασμένο ΒΙΟ.ΠΑ. έχει υλοποιηθεί σε ποσοστό ίσως και λιγότερο του 5%. Για να αξιοποιηθεί όμως θα πρέπει να επαναπροταθούν ευνοϊκοί όροι χρηματοδότησης της εγκατάστασης των επιχειρήσεων οι οποίοι υπήρχαν αλλά που η ισχύς τους έληξε αφού προέκυψε δυστοκία αξιοποίησης τους από τα οικονομικά ζητήματα περασμένων χρόνων και που συμπληρώθηκαν με τα δυσμενή αποτελέσματα της περιόδου του κορωνοϊού που έπληξε καίρια την παγκόσμια οικονομία. Τώρα που άρχισε να κινείται η αγορά στην περιοχή θα πρέπει να ξαναμπεί στο τραπέζι η ‘’επιστροφή’’ των ευνοϊκών όρων χρηματοδότησης. Θα πρέπει όμως να εξετασθεί η δυνατότητα σύνδεσής του με τους service roads του νέου κόμβου εισόδου στην πόλη.
1.Β.2.2.1.6. Αθλητικοί χώροι
Επέκταση του αθλητικού χώρου της ‘’Αμμούδας’’ και μεταφορά του γηπέδου ποδοσφαίρου εκεί συμπληρώνοντας ένα πλήρες αθλητικό κέντρο (Τ10, Αίθουσα πάλης, γήπεδο ποδοσφαίρου με βοηθητικό γήπεδο και λοιπούς χώρους και χώρο στάθμευσης . Διαμόρφωση πράσινης διαδρομής από την Αμμούδα – παραποτάμια – μέχρι το κολυμβητήριο και την πλαζ/πολιτιστικό/ αθλητικό χώρο του ΕΟΤ. Μετατροπή του σημερινού γηπέδου σε ανοικτούς αθλητικούς χώρους που θα αλλάξουν και την όψη αυτής της εξαίρετης περιοχής.
Η αθλητική περιοχή της ‘’Αμμούδας’’ έχει προταθεί και συμπεριληφθεί στα συνοδά έργα του νέου κόμβου εισόδου στην πόλη από την υλοποιούμενη εργολαβία του ΒΟΑΚ.
1.Β.2.2.1.7. Πράσινες διαδρομές
- Η διαδρομή Γήπεδο/Πλάζ ΕΟΤ (αθλητισμός/αναψυχή) και παραποταμίως ‘’Αμμού-δα’’(αθλητισμός) λόφος Αγίου Χαραλάμπους (αναψυχή) έχει ήδη αναφερθεί.
- Η διαδρομή Γήπεδο/Πλάζ ΕΟΤ (αθλητισμός/αναψυχή), Γαργαδόρος, Αλμυρός, Αμμουδάρα, Βαθύ, Αγ. Σύλας Καλοχωριανός. Για την διαδρομή από Αλμυρό χρησιμοποιείται η βορεινή ζώνη απαλλοτρίωσης του παλαιού ΒΟΑΚ. Η διαδρομή αυτή μπορεί να έχει και λωρίδα ποδηλάτου. Είχε συνταχθεί σχετική μελέτη το 2000.
- Χαβάνια – Λενικά με υλοποίηση της διατομής του πεζοδρόμου μέσα στην ζώνη απαλλοτρίωσης.
1.Β.2.2.2. Ελούντα Πλάκα, Ελούντας, Αμμουδάρα, Καλό Χωριό, (και Σίσσι, Μίλατος του δημοτ. διαμερίσματος Βραχασίου).
Πρόκειται για τους παραλιακούς οικισμούς του Δήμου που όλοι υφίστανται τεράστια οικιστική πίεση λόγω της τουριστικής ανάπτυξής τους και θα πρέπει η πολεοδόμησή τους να αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα.
1.Β.2.2.2.1. Ελούντα
Τον Σχίσμα Ελούντας δεν περιλαμβάνεται στις υπό πολεοδόμηση περιοχές με τις υπάρχουσες εκκρεμείς συμβάσεις του 1993, παρ’ όλο στο αρχικό ΓΠΣ του Ν. 1337/83 περιλαμβανόταν. Πρέπει όμως να ξεκινήσει άμεσα μαζί με τους προαναφερθέντες οικισμούς.
Ειδικά για την περιοχή της Ελούντας – Πλάκας πρέπει επιπλέον:
- να εξετασθεί το θέμα της διασύνδεσης τους με το οδικό δίκτυο , όχι μόνο μέσω Αγίου Νικολάου αλλά μέσω Χαυγά, παράκαμψης Φουρνής και Καστελίου Φουρνής να συνδεθεί με τον ΒΟΑΚ στην Νεάπολη. Μια τέτοια εξέλιξη θα δώσει άλλη ώθηση και στο Πάνω Μερ/λο. Σε πρώτη φάση με αναγνωριστική μελέτη ή προκαταρτική.
- Να επανασχεδιαστεί η παράκαμψη ‘’Τσιφλικιού’’ – Πλάκας που θα αναβαθμίσει θεαματικά την περιοχή.
- Υπάρχει ολοκληρωμένη μελέτη διαπλάτυνσης/διαμόρφωσης του υφιστάμενου 4μετρου στην περιοχή ‘’Πηγαϊδάκια’’-‘’Κατεβατή’’ που εξυπηρετεί όλα τα VIP ξενοδοχεία της περιοχής και εξυπηρετεί (με συνυπολογισμό κλινών, προσωπικού ξενοδοχειακών μονάδων και βιλών, προμηθευτών και λοιπών διερχομένων ένα πληθυσμό της τάξης των 5.000 ατόμων.
- Πρόσφατα βελτιώθηκε η πρόσβαση στην Πλάκα από τις Πινές Ελούντας (ελαφρά διαπλάτυνση/ασφαλτόστρωση). Με οριζοντιογραφική βελτίωση μικράς έκτασης και κόστους μπορεί να αποφορτίσει την αποχώρηση από Πλάκα προς Ηράκλειο ή την πρόσβαση της Πλάκας χωρίς να φορτίζει το παραλιακό μέτωπο από Σχίσμα μέχρι Πλάκα.
- Υπάρχει ήδη κατ’ αρχήν αποδοχή διαμόρφωσης δρόμου δυτικών των Αλυκών (όπου υπάρχει σήμερα πεζόδρομος) για την κυκλοφοριακή ανακούφιση της εισόδου του Σχίσματος.
- Θα πρέπει να εξετασθεί/προταθεί ένα σχέδιο διαχείρισης του κόλπου της Ελούντας που θα διαχειρίζεται την παραλιακή ζώνη του κόλπου (προστασία ακτών και περιοχές κολύμβησης), την ‘’Κολοκύθα’’ – που θα πρέπει να διατηρηθεί αδόμητη – ως περιβαλλοντικό/βοτανικό/αρχαιολογικό πάρκο, την προστασία του υγρού στοιχείου από την μόλυνση και την υπεραλίευση, την διαχείριση των επισκεπτών της Σπιναλόγκα, την ναυσιπλοΐα στον κόλπο και την δημιουργία φορέα διαχείρισης λογικής προστασίας περιοχών Natura. Το ΕΛΚΕΘΕ και η Περιφερειακή ενότητα έχουν καταγράψει μετά από παρατηρήσεις τις περιοχές με επιβάρυνση στον κόλπο της Ελούντας (τα στοιχεία στην Δνση Γεωργ. Ανάπτυξης Λασιθίου , στο τμήμα αλιείας) ενώ εξελίσετε προγραμματική σύμβαση για συνέχιση του monitoring του κόλπου.
1.Β.2.2.2.2. Καλό Χωριό
Υπάρχει μελέτη διαμόρφωσης της διατομής του ΒΟΑΚ εντός του οικισμού Ίστρον, η εφαρμογή της οποίας θα βελτιώσει/οργανώσει θεαματικά την μορφή του οικισμού και θα κάνει πολλαπλώς ασφαλέστερη την κυκλοφορία πεζών και οχημάτων.
Σημαντικό θέμα η ύπαρξη αρχαιολογικών ζωνών και ελάχιστων δυνατοτήτων δόμησης στις προστατευόμενες ζώνες . Υπάρχει επικοινωνία με το ΥΠ.ΠΟ. και τις τοπικές του υπηρεσίες για επανέλεγχο των δεσμεύσεων προς μία κατεύθυνση που θα προστατεύονται οι αρχαιολογικές περιοχές και θα δωθούν συγκεκριμένες δυνατότητες αξιοποίησης των ιδιωτικών περιουσιών. Το θέμα να αξιολογηθεί και. Στα πλαίσια του ΤΠΣ.
Η υλοποίηση αλιευτικού καταφυγίου που σχεδιάζεται από την περιφέρεια πρέπει να συμπεριληφθεί στον σχεδιασμό και σε σχέση με γειτνιάζουσες ανάλογες υποδομές της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου αλλά και της Κρήτης συνολικά.
1.Β.2.2.2.3. Κριτσά
Η Κριτσά είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός.
Υπάρχει μελέτη παράκαμψης του Οικισμού, προς Κρούστα και ‘’Καθαρό’’ που θα δώσει μεγάλες κυκλοφοριακές ανάσες στο ιστορικό κέντρο της Κριτσάς και θα αναδείξει στον δομημένο ιστό της.
Πρόσφατα βελτιώθηκε η βατότητα (διαπλάτυνση / ασφαλτόστρωση) μέσω του προγράμματος ‘’ΦΙΛΟΔΗΜΟΣΔ ΙΙ’’ του αγροτικού δρόμου από τον κάμπο Κριτσάς μέχρι Άγιο Σύλλα Καλού χωριού. Με Μικρή οριζοντιογραφική βελτίωση και κυρίως φωτισμό μπορεί να αποτελέσει οδό αποφόρτισης του κόμβου Κριτσάς διοχετεύοντας τους επισκέπτες προς την παραλιακή ζώνη Αμμουδάρας – Καλού Χωριού.
Στην Κριτσά υπάγεται το δημοτικό κτήμα του ‘’Καθαρού’’ που χρησιμοποιείται για γεωργικούς και κτηνοτροφικούς σκοπούς αποτελούσε δε τον πνεύμονα ζωής του χωριού γι’ αυτό και υπάρχει ιδιαίτερο ‘’δέσιμο’’/σχέση των Κριτσωτών με το δημοτικό αυτό κτήμα έχουν δικαίωμα (κατοχυρωμένο νομικά) να χρησιμοποιούν μόνο αυτοί.
Πριν αρκετά χρόνια είχε σχεδιαστεί υδροαρδευτικό φράγμα που όμως δεν προχώρησε για περιβαλλοντικούς όρους, αμφισβητούμενους όμως. Θα πρέπει να επανεξετασθεί από μηδενική βάση και ενδεχομένως και στην λογική λιμνοδεξαμενής μικρότερης χωρητικότητας.
Επίσης έχουν ανακαλυφθεί οστά νάνων ιπποποτάμων και νάνων ελεφάντων. Έρευνες διεξάγει μέσω προγραμματικής σύμβασης με τον Δήμο το ΕΚΠΑ.
Έχει συνταχθεί αρχιτεκτονική μελέτη για Μουσείο in situ υπερβολικού όμως μεγέθους και θα πρέπει να επανεξετασθεί το μέγεθός του.
Είναι δε περιοχή Natura .
H διαχείριση αυτού του κτήματος με σαφή γεωργοκτηνοτροφικό χαρακτήρα, ανάδειξη των παλαιοντολογικών ευρημάτων, αξιοποίηση του υδατικού δυναμικού του, αγροτοτουρισμό, προστασία του τοπίου πρέπει να αποτελέσει το αντικείμενο ενός σχεδίου διαχείρισης που θα οδηγήσει στη σύσταση σχετικού φορέα.
Πρέπει όμως να ‘’τακτοποιηθούν’’ νομικά ζητήματα που αφορούν θέματα μητρώου χρηστών, υπαρχόντων κτισμάτων, και πιθανότητα χρήση της νομικής διάταξης του ‘’δικαιώματος επιφάνειας’’ για την αποκατάσταση της ηρεμίας και τον καθορισμό της γεωργικής και κτηνοτροφικής χρήσης αλλά και απόκτησης ‘’τίτλων’’ χρήσης και όχι εθιμικώ δικαίω κατοχή. Η διαδικασία αυτή έχει ξεκινήσει. Υπάρχει ένα πρώτο μητρώο χρηστών στην Κριτσά στο τοπικό συμβούλιο.
1.Β.2.2.2.4. Κρούστας
Και εδώ διερευνάται η δημιουργία φράγματος ή λιμνοδεξαμενής αφού υπάρχουν πηγαία υπόγεια ύδατα που δεν πρέπει να χάνονται.
Η σύνδεση του ορεινού όγκου του Κρούστα με την παραλιακή ζώνη του Καλού Χωριού όπου οι Κρουστιανοί διαθέτουν περιουσίες θα διευκολυνθεί τα μέγιστα με την ανακατασκευή και βελτίωση του δρόμου Πρίνα – Καλό Χωριό μέσω των ‘’Λάκκων’’.
Ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος (μετάξι/υφαντά, εφτάζυμο ψωμί με ρεβίθι).
1.Β.2.3. Δημοτικό Διαμέρισμα Νεάπολης
1.Β.2.3.1. Νεάπολη
- Θα πρέπει να ‘’κλείσει’’ το θέμα με το σχέδιο πόλης που εκκρεμεί πάνω από 14 χρόνια. Υπάρχουν σχετικές επαφές και κατευθύνσεις από το αρμόδιο Υπουργείο.
- Ανασχεδιασμός πλατείας σε συνδυασμό με τον μελετημένο και ώριμο για δημοπράτηση δημοτικό/αστικό δρόμο ανατολικά του συγκροτήματος Γυμνασίου/Λυκείου μέχρι Διαλυνάκειο Νοσοκομείο.
- Εκσυγχρονισμός Παλαιού Γυμνασίου Νεαπόλεως που αποτελεί τον κύριο πολιτιστικό χώρο της πόλης και επαναλειτουργία της Αρχαιολογικής Συλλογής της Νεάπολης σε συνδυασμό με το εξαιρετικό Λαογραφικό Μουσείο της πόλης.
- Στο ακίνητο του ΕΠΑΛ υλοποίηση πίστας προπόνησης ποδηλασίας.
- Υλοποίηση μελέτης ανάδειξης Μονής Φραρού από όπου ξεκίνησε την πορεία του ο Πάπας Αλέξανδρος ο Ε’ που ο τάφος του είναι στην Bolognia.
- Θα πρέπει να προβλεφθεί η λειτουργία του νέου καταστήματος κράτησης που σύντομα – λογικά – θα λειτουργήσει και θα φορτίσει την περιοχή καθώς και του Κέντρου Αποκατάστασης Νεάπολης , δύο δομές που θα στηρίξουν σημαντικά την συγκράτηση του πληθυσμού και την ανάπτυξη της περιοχής.
- Λόγω της ύπαρξης του Σταθμού Περιβαλλοντικών παρατηρήσεων του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Φινοκαλιά θα πρέπει το οδικό δίκτυο Νεάπολη Κουρούνες-Νοφαλιάς-Φινοκαλιάς να βελτιωθεί γιατί η σημερινή του κατάσταση είναι τραγική. Πρέπει δε να θεσμοθετηθεί ζώνη προστασίας του σταθμού ενός χιλιομέτρου λόγω των μετρήσεων όπως έχει ήδη ζητηθεί από τον Δήμο Αγ. Νικολάου στο πρόσφατο παρελθόν.
- Διαχειριστική Πάνω Μερ/λου
Το Πάνω Μιραμπέλλο είναι μία από τις σχετικά παρθένες περιοχές αφού η ανάπτυξη δεν την πολυέβλαψε. Έχει δε μελετηθεί αρκετά από επιστήμονες ( Αρακαδάκη Μαρία, Αρχιτέκτων, καθηγήτρια ΑΠΘ, Δάφνη Χρονάκη Αρχιτέκτων της ΕΦΑΛ, κλπ) και θα πρέπει να διατηρηθεί για την ανάδειξει της ιστορίας και του περιβάλλοντος. Έχει δε ονομαστεί το Άγιον Όρος της Κρήτης λόγω των πολλών μονών/εκκλησιών που φυσικά ερημώνουν χρόνο με το χρόνο.
1.Β.2.3.1α. Πράσινες διαδρομές
- Νεάπολη / Φραρός / Βιγλί
- Νεάπολη / Βουλισμένη / Λατσίδα (ΚεραΠαναγιά).
1.Β.2.3.3. Χουμεριάκο / Νικηθιανό / Βρύσες
- Αξιοποίηση Ρωμάνας Πορτέλας (κατοικία του Αγά της περιοχής/προστατευόμενου μνημείου)
- Επισκευή / Ανάδειξη μύλων ανατολικά του ΒΟΑΚ
- Υλοποίηση υφιστάμενης μελέτης για ανάδειξη του λόφου του Προφήτη Ηλία.
1.Γ. Υποδομές
1.Γ.1. Οδοποιία
1.Γ.1.1. ΒΟΑΚ
Η ολοκλήρωση των δύο εκτελούμενων έργων του ΒΟΑΚ, Άγιος Νικόλαος-Νεάπολη και Νεάπολη Χερσόνησος θα βοηθήσει σημαντικά την ανάπτυξη του Δήμου , αλλά και της Περιφερειακής ενότητας γενικότερα συντομεύοντας τον χρόνο πρόσβασης στην θαλάσσια πύλη του Ηρακλείου αλλά και στο αεροδρόμιο Ηρακλείου – Καστελίου τώρα πλέον – που έτσι κι αλλιώς έρχεται πιο κοντά από το 2017 και μετά.
Γ.1.2. Συνοδά έργα ΒΟΑΚ ( Βελτίωση παλαιού ΒΟΑΚ)
– Η αναβάθμιση του ΒΟΑΚ θα επιτευχθεί και με την βελτίωση χάραξης του παλαιού ΒΟΑΚ, έργο για το οποίο υπάρχει προέρεση στο υλοποιούμενο έργο. Το έργο αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την ενδοκοινοτική επικοινωνία και για την αποφόρτιση του ίδιου του ΒΟΑΚ από τοπικές κυκλοφορίες. Ελπίζω η οικονομική δυσπραγία, λόγω Daniel στη Θεσσαλία να μην ακυρώσει το σημαντικό αυτό έργο υποδομής.
– Ανασχεδιασμό εισόδου στην Νεάπολη και αξιοποίηση του υφιστάμενου κόμβου και της καλύτερης εισόδου στην πόλη.
– Βελτίωση/διαπλάτυνση οδού μέχρι ‘’Κουρούνες’’ που θα λειτουργήσει το νέο Κατάστημα Κράτησης της Κρήτης σε λίγο ελπίζουμε καιρό.
– Η σύνδεση του κόμβου εισόδου στον Άγιο Νικόλαο με το αθλητικό χώρο της ΄Άμμούδας’’ που έχει ήδη σχεδιασθεί.
– Ο ημικόμβος στην θέση ‘’Ανυφαντή’’ για την εξυπηρέτηση του παραρτήματος του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ.
1.Γ.2. Ύδρευση
1.Γ.2.1. Έργο δικτύων Αποσελέμη (25 εκ.)
Με το έργο αυτό θα ανακαινησθεί το υφιστάμενο παλιό δίκτυο της παραλιακής ζώνης του Δήμου από Σίσσι μέχρι Αμμουδάρα και προφανώς θα διοχετεύει στους οικισμούς όχι μόνο νερό από τον Αποσελέμη αλλά και από τις γεωτρήσεις του Δήμου.
Γ.2.2. Βελτίωση /Ανακαίνιση Δικτύων
Προφανώς για την καλύτερη διαχείριση των υδατικών διαθεσίμων (περιορισμός διαρροών, καλύτερη λειτουργία δικτύου, κλπ) πρέπει τα εσωτερικά δίκτυα των πόλεων και των οικισμών του δήμου να ανανεωθούν και να εκσυγχρονισθούν με κατάλληλες ρυθμιστικές βαλβίδες και αυτοματισμούς. Η ΔΕΥΑΑΝ έχει κάνει σημαντική δουλειά αλλά η αποστελέχωση και η αύξηση του κόστους της ενέργειας (πληρωμή αντλιοστασίων) έχει περιορίσει θεαματικά την αυτοχρηματοδότηση. Άρα πρέπει να διασφαλισθούν πόροι.
Γ.2.3 Κατασκευή μικροφραγμάτων στις μεγάλες μισγάγγειες.
Η κατασκευή μικροφραγμάτων εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα στις μεγάλες μισγάγγειες της περιοχής θα είναι σημαντικό βήμα στην καλύτερη διαχείριση των διαθέσιμων υδάτων.
1.Γ.3. Αποχέτευση Λυμάτων / Ομβρίων
1.Γ.3.1. ΕΕΛ Αγίου Νικολάου / Νεάποιλης – Επανάχρηση εκκροών
Οι Ε.Ε.Λ .των δύο πόλεων είναι νέας τεχνολογίας, νέες, και θα πρέπει οι εκροές τους να αξιοποιηθούν για άρδευση.
1.Γ.3.2. Όμβρια Αγίου Νικολάου
Τα δυσκολότερα – πιο χαμηλά – σημεία της πόλης όπου αποφορτίζονται δύο μεγάλες μισγάγγειες είναι η περιοχή του παλιού Δημαρχείου και γενικά η περιοχή της παραλίας της ‘’Άμμου’’ και η περιοχή του ‘’Αμμουδιού’’.
Στην περιοχή του παλιού Δημαρχείου έχει υλοποιηθεί ήδη μεγάλος αγωγός προς την θάλασσα στην οδό Ρ. Καπετανάκη / Επιμενίδου που χρειάζεται όμως συμπληρωματικά έργα και συγκεκριμένα:
- Συμπληρωματικό αγωγό από την συμβολή Χορτατσών /Κριτσάς /Λατούς και συνέχεια στην Ιδομενέως που θα στραφεί και νότια και θα πάρει τα όμβρια της οδού Αργυροπούλων συνεχίζοντας έξω από την περίφραξη του γηπέδου μέχρι την εκβολή του Ξεροποτάμου. Πάνω από τον αγωγό αυτό, θα διαμορφωθεί πεζόδρομος/γεφυράκι και μέσω ΕΟΤ συνεχίζει προς Γαργαδόρο και Αλμυρό που ήδη υφίσταται πεζόδρομος.
- Επέκταση του Αγωγού της Επιμενίδου μέχρι την περιοχή του ΚΤΕΛ.
Στο Αμμούδι :
- Αγωγός από την συμβολή με την Μακεδονομάχων μέχρι την συμβολή με τον παραλιακό.
- Επίλυση του ζητήματος εκτόνωσης στο ΄Άμμούδι’’ χωρίς καταστροφή της παλαιότερης παραλίας του Αγίου Νικολάου
Στην περιοχή του Σταυρού έχει κατασκευασθεί, την δεκαετία του 1980, αγωγός ομβρίων παράλληλα στην οδό Καραμανλή που εκβάλει στον Ξεροπόταμο. Ίσως να πρέπει να αναζητηθεί και πρόσθετος αγωγός παράλληλα με τον περιφερεοακό του σχεδίου πόλης και έξοδο στον ‘’Ξεροπόταμο’’
1.Γ.3.2. Όμβρια Ελούντας
Στην πλατεία του Σχίσματος Ελούντας υπάρχει οξύ πρόβλημα και θα πρέπει να αντιμετωπισθεί ίσως μαζί με την μελέτη σχεδίου πόλης για τον οικισμό.
Επειδή βρίσκεται στην ολοκλήρωσή της η μελέτη ανάπλασης της πλατείας του Σχίσματος το θέμα της διαχείρισης των ομβρίων πρέπει να αντιμετωπισθεί πριν την υλοποίηση της μελέτη αυτής.
1.Γ.4. Επικοινωνίες
1.Γ.4.1. Οπτικές Ίνες / Επέκταση/Τηλεοπτικό σήμα
Το δίκτυο των οπτικών ινών θα πρέπει να καλύψει όλη την έκταση του Δήμου χωρίς λευκές περιοχές και ειδικά στο Πάνω Μερ/λο όπου και ο Σταθμός Περιβαλλοντικών Μετρήσεων του Πανεπιστημίου Κρήτης που προβλέπεται αναβάθμισή του.
Υπάρχουν ακόμα σημεία του Δήμου που δεν καλύπτονται από την Digea και δεν έχουν τηλεοπτικό σήμα – προφανώς απομεμακρυσμένα και με μικρούς πληθυσμούς π.χ. Ποτάμοι – και θα πρέπει να συμπληρωθεί άμεσα το δίκτυο.
1.Γ.5. Συγκοινωνία
1.Γ.5.1. Ενδοδημοτική / Αστική
Το θέμα της ύπαρξης τακτικής συγκοινωνίας σύνδεσης του κέντρου με τις κοινότητες είναι κοινωνική παροχή ειδικά τώρα που στα χωριά η πλειονότητα – για να μην πούμε η ολότητα – είναι ηλικιωμένοι και δύσκολοι στην αυτόνομη μετακίνηση και από φυσική κατάσταση αλλά και λόγω κόστους.
Έχει ήδη αναφερθεί.
1.Γ.5.2. Ρόλος λιμένος Αγ. Νικολάου / Μαρίνα Αγίου Νικολάου
Με βάση τον μέχρι σήμερα σχεδιασμό και τις ισχύουσες διατάξεις (Χωροταξικό Κρήτης, Δίκτυο Ελληνικών Λιμένων/ΡΑΛ) ο λιμένας είναι τουριστικός / επιβατικός για την εξυπηρέτηση του τουρισμού και προφανώς δεν μπορεί να εξυπηρετήσει μικτές χρήσεις αφού διαθέτει μόνο ένα προβλήτα.
Και λόγω άμεσης γειτνίασης με τον λιμένα του Ηρακλείου που αποτελεί πλέον home port αλλά και ανταγωνιστικό σταθμό κρουαζιερών θα πρέπει να εξατασθεί ο ρόλος του δικού μας λιμένος με βάση τις υφιστάμενες υποδομές και τα βάθη.
Έχει συνταχθεί βυθομετρικός χάρτης με multibeam που μπορεί να αξιοποιηθεί άμεσα.
1.Γ.5.2.1. Μαρίνα Αγίου Νικολάου
Η συμπλήρωση των υποδομών που προβλέπονται στην υφιστάμενη σύμβαση παραχώρησης θα αναδείξει περισσότερο την μεγαλύτερη Μαρίνα της Κρήτης.
Θα πρέπει να αναζητηθεί η ένταξη σε δίκτυο Μαρινών με ειδικό ρόλο αφού η απόστασή της από τις άλλες Μαρίνες της υπόλοιπης νησιωτικής χώρας είναι μεγάλη.
1.Γ.5.3. Θαλάσσιες μεταφορές / Διασύνδεση με Κυκλάδες / Πειραιά
Θα πρέπει να αναζητηθεί η ένταξη του λιμένα Αγίου Νικολάου στην γραμμή Πειραιά-Σητεία-Δωδεκάνησα αλλά χωρίς εξυπηρέτηση κίνησης εμπορευμάτων παρά μόνο επιβατών και μικρών αυτ/των. Και θα πρέπει να επιδιωχθεί η σύνδεση με ταχύπλοο σκάφος με τις Κυκλάδες, που λειτούργησε για 2 χρόνια, και έδειξε στοιχεία βιωσιμότητας.
1.Δ. Α’ γενής Τομέας
Κύρια προϊόντα μας το λάδι και το μέλι. Αξιοποιήσιμα και τα αρωματικά φυτά για Παρασκευή αιθερίων ελαίων της περιοχής και ίσως το χαρούπι.
Πρέπει να επιδιωχθεί με κατάλληλες πολιτικές η διασύνδεση του Γ’ γενούς τομέα (τουρισμό) με τον Α΄γενή με κατάλληλες πολιτικές και κίνητρα.
Η ενοποίηση των αγροτικών συνεταιρισμών θα βοηθήσει σημαντικά, ειδικά το λάδι, αφού θα υπάρχει δυνατότητα παρουσίας στις αγορές με ικανές ποσότητες προϊόντος υψηλής ποιότητας.
Πρέπει να σχεδιαστούν κίνητρα για μονάδες επεξεργασίας και τυποποίησης των παραπάνω προϊόντων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.
2.1. Σενάριο 1
Η καταγραφή/επισήμανση των ζητημάτων που υπάρχουν εντός των ορίων του Δήμου και οι περιοχές στις οποίες εντοπίζονται, είναι γενικά σωστές.
Θα επισημάνω τα παρακάτω :
2.1.1. Τα όσα αναφέρω στην 2η υποπαράγραφο της παραγράφου 1.Α. Η αναζωογόνηση των χωριών/οικισμών είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα πανελλαδικά . Που απαιτεί συνολική αλλαγή στρατηγικής από τις κυβερνήσεις. Απαιτείται η διαμόρφωση πολιτικής -συναινετικά – ώστε η αλλαγή των κυβερνήσεων να μην την διαφοροποιεί στους βασικούς της άξονες.
2.1.2. Στην περιοχή της Ελούντας η περιοχή ‘’εξισορρόπησης τάσεων ανάπτυξης….’’ (μπλέ σκούρα έλλειψη) πρέπει να περιλάβει ολόκληρη την χερσόνησο/νησίδα της Κολοκύθας. Στην παράγραφο 1.Β.2.2.2.1. για την περιοχή της Ελούντας προτείνω διαχειριστικό σχέδιο για την ενιαία αντιμετώπιση με την συμμετοχή/έλεγχο/διαμόρφωση όπλων των εμπλεκομένων.
2.1.3. Η βόρεια περιοχή του Δήμου που αφορά τα μετόχια της Νεάπολης ΟΕ 9Α πρέπει να εξετασθεί ενιαία με την ΟΕ 3 του Βρουχά γιατί διαθέτουν ταυτόσημα χαρακτηριστικά πληθυσμιακής απομείωσης, περιβαλλοντικά χωρίς πολλά προβλήματα -πλην φωτοβολταϊκών- μοναδικού ξηρικού τοπίου, αρχιτεκτονικού αποθέματος λαϊκής αρχιτεκτονικής, κτηνοτροφίας, κλπ. Ίσως ο Βρουχάς να μην ‘’ταιριάζει’’ στη ενότητα αυτή διότι λόγω Πλάκας και Σπιναλόγκας διατηρεί το πληθυσμό του. Εδώ θα εντασσόταν και η δίπλα περιοχή της Δημοτικής Ενότητας Βραχασίου με όμοια χαρακτηριστικά.
2.2. Σενάριο 2
- Από της προτεινόμενες περιοχές ‘’ανασυγκρότησης του οικιστικού αποθέματος μέσω ήπιας οικοτουριστικής ανάπτυξης’’ (διακεκομένη μωβ γραμμή) η περιοχή των μετοχίων των Λιμνών και της περιοχής (Αμυγδάλοι/Ζενια/Ποτάμοι) είναι πολύ δύσκολο να ανασυνταχθούν λόγω σχεδόν έλλειψης πληθυσμού αλλά και δύσκολου οδικού δικτύου και λοιπών υποδομών. Τουλάχιστον σε μεσοβραχυπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. Ίσως οι Ποτάμοι, λόγω τοπίου να έχουν την δυνατότητα.
- Με την παχειά μωβ γραμμή προτείνεται ήπια τουριστική ανάπτυξη σε μια περιοχή που περιλαμβάνει το ‘’Καθαρό’’ μια περιοχή με ιδιαίτερο περιβάλλον και αξία που έχει αναλυθεί στην παράγραφο Β.2.2.2.3. Θα πρέπει να περιορισθεί περιμετρικά στην Κριτσά και τον Κρούστα.
2.3. Σενάριο 3
2.3.1. Από της προτεινόμενες περιοχές ‘’ανασυγκρότησης του οικιστικού αποθέματος μέσω ήπιας οικοτουριστικής ανάπτυξης’’ (διακεκομμένη μωβ γραμμή) η περιοχή των μετοχίων των Λιμνών είναι πολύ δύσκολο να ανασυνταχθούν λόγω σχεδόν έλλειψης πληθυσμού αλλά και δύσκολου οδικού δικτύου και λοιπών υποδομών όπως ανέφερα και στο σενάριο 2. παρ. 2.2.1.
- Η προηγούμενη υποπαράγραφος 2.2.2. ισχύει και γι’ αυτό το σενάριο.
- Στις περιοχές προς επέκταση σχεδίου πόλης θα πρέπει να ενταχθεί και η ‘’Ρούσα Λίμνη’’ που χρησιμοποιείται για κατοικία παράλληλα με άτυπο ΒΙΟ.ΠΑ. (επαγγελματικές χρήσεις).
Από τα δύο προτεινόμενα σενάρια θεωρώ ότι το 3ο είναι το πιο ρεαλιστικό και πιο συγκεκριμένο.
Άγιος Νικόλαος 15/9/2024
Για το θέμα του λιμανιού έχω να παραθέσω τα παρακάτω :